Theo thống kê chưa đầy đủ của cơ quan chức năng, từ năm 2014 đến tháng 10/2019 trên địa bàn tỉnh Bắc Kạn đã phát hiện hơn 4 nghìn người xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc, tập trung chủ yếu tại các huyện Pác Nặm, Ngân Sơn, Chợ Đồn, Ba Bể. Đáng chú ý, từ năm 2014 đến nay đã có 442 trường hợp người dân Bắc Kạn xuất cảnh trái phép bị lực lượng chức năng Trung Quốc bắt giữ, trao trả. Trong đó, nhiều trường hợp bị giam giữ, bị Tòa án Trung Quốc xét xử, tuyên phạt tù giam mới trao trả về Việt Nam. Đặt biệt, năm 2019, có 02 trường hợp xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc lao động bị chết.
Thực tế, việc xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc lao động làm thuê luôn tiềm ẩn nhiều nguy cơ, rủi ro mà người lao động phải gánh chịu, thậm chí là trả giá bằng cả tính mạng của mình. Xuất cảnh trái phép nên không có giấy tờ hợp pháp, không được sự bảo hộ của pháp luật, phải sống chui lủi trốn tránh cơ quan chức năng của Trung Quốc, làm thuê trái pháp luật không có hợp đồng đảm bảo, do đó dễ bị chủ lao động bóc lột, không trả tiền công đầy đủ, điều kiện sống và làm việc không đảm bảo, không được hưởng chế độ bảo hiểm, y tế khi bị ốm đau hay tai nạn lao động, chưa kể việc dễ bị các đối tượng buôn người lừa bán.
Đặc biệt, trong thời gian gần đây, tình hình dịch bênh Covid-19 vẫn còn nhiều diễn biến phức tạp, Trung Quốc là một trong những vùng dịch lớn do đó tiềm ẩn nhiều nguy cơ lây nhiễm thông qua hoạt động xuất nhập cảnh trái phép từ Trung Quốc. Việc xuất cảnh trái phép sang Trung Quốc lao động làm thuê trở về nước qua con đường bất hợp pháp đang là nguy cơ đe dọa trở thành nguồn lây nhiễm mới. Hoạt động xuất nhập cảnh trái phép của người dân có thể đe dọa làm bùng phát dịch bệnh trở lại trong nước. Người dân cần nâng cao nhận thức, trách nhiệm của bản thân, phối hợp với các lực lượng chức năng đấu tranh với các hoạt động xuất, nhập cảnh trái phép trên địa bàn tỉnh, huyện góp phần chung sức đấu tranh đẩy lùi dịch bệnh Covid-19.